Τι σημαίνει εθισμός στο διαδίκτυο;
Ο εθισμός στο διαδίκτυο είναι μια σχετικά νέα μορφή εξάρτησης. Αναφέρεται στη περίπτωση όπου το διαδίκτυο αποκτά μεγαλύτερη σημασία και προτεραιότητα στη ζωή σου από τους φίλους, την οικογένεια και την εργασία σου, κυριαρχεί στη καθημερινότητα σου και είναι ένα στοιχείο της που δεν θέλουμε να αποχωριστείς. Αν και ο όρος «εθισμός» στο Διαδίκτυο παραμένει αμφιλεγόμενος από την επιστημονική κοινότητα, εν τούτοις έχουν αναφερθεί αρκετές περιπτώσεις παιδιών και εφήβων που δαπανούν υπερβολικά πολλές ώρες μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή παίζοντας ηλεκτρονικά-διαδικτυακά παιχνίδια, μιλώντας διαδικτυακά σε δωμάτια συνομιλιών ή σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης , ενώ ξεχνούν ή παραμελούν άλλες σημαντικές δραστηριότητες.
a) Τα χαρακτηριστικά της εξάρτησης:
Κριτήρια και αιτίες του φαινομένου: Εθισμός στο διαδίκτυο.
Τα κριτήρια του φαινομένου του εθισμού στο διαδίκτυο είναι τα παρακάτω: Έκπτωση λειτουργικότητας του ατόμου (σε κοινωνικό, οικογενειακό, προσωπικό επίπεδο, παραμέληση προσωπικής φροντίδας και υγιεινής, απώλεια ύπνου, ενδοοικογενειακές συγκρούσεις, σχολική αποτυχία). Συνέχιση χρήσης παρά την γνώση της παραπάνω έκπτωσης. Συμπτώματα Συνδρόμου Απόσυρσης, όπως ψυχοκινητική διέγερση, εκούσια ή ακούσια κίνηση δακτυλογράφησης των δακτύλων του χεριού, άγχος, έμμονη σκέψη για το Διαδίκτυο, όνειρα για το Διαδίκτυο.
Έτσι, οι αιτίες του φαινομένου είναι οι εξής: Φαίνεται ότι πάνω από τα μισά παιδιά παρουσιάζουν κάποιο ψυχικό υπόστρωμα, που πιθανώς συμβάλλει στην ανάπτυξη κατάχρησης διαδικτύου (κυρίως σύνδρομο υπερκινητικότητας-διάσπασης προσοχής ή / και καταθλιπτικό συναίσθημα), ενώ στα υπόλοιπα σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζουν περιβαλλοντικοί παράγοντες (κυρίως έλλειψη επικοινωνίας και εφαρμογής ορίων από την οικογένεια). Οι νέες κοινωνικές συνθήκες (αύξηση της επίπτωσης του διαζυγίου, έλλειψη επικοινωνίας, απουσία επίβλεψης από τους γονείς λόγω εργασίας έξω από το σπίτι) παίζουν το ρόλο τους στην ανάπτυξη του φαινομένου.
Κριτήρια που οριοθετούν την υπερβολική χρήση είναι η ύπαρξη τουλάχιστον τριών από τα παρακάτω :
Έκπτωση λειτουργικότητας του ατόμου (σε κοινωνικό, οικογενειακό, προσωπικό επίπεδο, παραμέληση προσωπικής φροντίδας και υγιεινής, απώλεια ύπνου, ενδοοικογενειακές συγκρούσεις, σχολική αποτυχία). Συνέχιση χρήσης παρά την γνώση της παραπάνω έκπτωσης. Συμπτώματα Συνδρόμου Απόσυρσης, όπως ψυχοκινητική διέγερση, εκούσια ή ακούσια κίνηση δακτυλογράφησης των δακτύλων του χεριού, άγχος, έμμονη σκέψη για το Διαδίκτυο, όνειρα για το Διαδίκτυο.
b) Τύποι της διαδικτυακής εξάρτησης παγκοσμίως:
c) Σε περιπτώσεις εθισμού μπορεί να παρατηρηθεί:
d) Μπορούν όμως να παρατηρηθούν και διάφορα σωματικά συμπτώματα όπως:
e) Έρευνες για την διαδικτυακή εξάρτηση:
g) Συμβουλές για παιδιά/εφήβους:
Το Διαδίκτυο και ο ηλεκτρονικός υπολογιστής μπορούν να αποτελούν απεριόριστες πηγές διασκέδασης, επικοινωνίας και χαράς. Είναι πολύ σημαντικό να ενημερωνόμαστε και να γνωρίζουμε για την ύπαρξη του «εθισμού», ώστε:
Το Διαδίκτυο είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο και δεν πρέπει να δαιμονοποιείται. Σωστή χρήση και όρια στις πιο ευαίσθητες ηλικίες είναι σημαντικά.
Ο εθισμός στο διαδίκτυο είναι μια σχετικά νέα μορφή εξάρτησης. Αναφέρεται στη περίπτωση όπου το διαδίκτυο αποκτά μεγαλύτερη σημασία και προτεραιότητα στη ζωή σου από τους φίλους, την οικογένεια και την εργασία σου, κυριαρχεί στη καθημερινότητα σου και είναι ένα στοιχείο της που δεν θέλουμε να αποχωριστείς. Αν και ο όρος «εθισμός» στο Διαδίκτυο παραμένει αμφιλεγόμενος από την επιστημονική κοινότητα, εν τούτοις έχουν αναφερθεί αρκετές περιπτώσεις παιδιών και εφήβων που δαπανούν υπερβολικά πολλές ώρες μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή παίζοντας ηλεκτρονικά-διαδικτυακά παιχνίδια, μιλώντας διαδικτυακά σε δωμάτια συνομιλιών ή σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης , ενώ ξεχνούν ή παραμελούν άλλες σημαντικές δραστηριότητες.
a) Τα χαρακτηριστικά της εξάρτησης:
- Σ' όλες τις μορφές εξάρτησης, το κύριο χαρακτηριστικό είναι η απώλεια της προσωπικής ελευθερίας και του ελέγχου, ενώ το άτομο πιστεύει ότι είναι ένας τρόπος διαφυγής από την πίεση και τα προβλήματα της καθημερινότητας και των εσωτερικών συγκρούσεων που νιώθει. Το άτομο εστιάζει ολοκληρωτικά το ενδιαφέρον και τον τρόπο ζωής του γύρω από το αντικείμενο της εξάρτησης, ενώ αδυνατεί να μετριάσει ή να ελέγξει αυτή τη συμπεριφορά, αδιαφορώντας ακόμα και για τις αρνητικές συνέπειες που μπορεί να έχει στην υγεία του, στην οικογένεια του, στη δουλειά του και γενικότερα στην ποιότητα της ζωής του.
Κριτήρια και αιτίες του φαινομένου: Εθισμός στο διαδίκτυο.
Τα κριτήρια του φαινομένου του εθισμού στο διαδίκτυο είναι τα παρακάτω: Έκπτωση λειτουργικότητας του ατόμου (σε κοινωνικό, οικογενειακό, προσωπικό επίπεδο, παραμέληση προσωπικής φροντίδας και υγιεινής, απώλεια ύπνου, ενδοοικογενειακές συγκρούσεις, σχολική αποτυχία). Συνέχιση χρήσης παρά την γνώση της παραπάνω έκπτωσης. Συμπτώματα Συνδρόμου Απόσυρσης, όπως ψυχοκινητική διέγερση, εκούσια ή ακούσια κίνηση δακτυλογράφησης των δακτύλων του χεριού, άγχος, έμμονη σκέψη για το Διαδίκτυο, όνειρα για το Διαδίκτυο.
Έτσι, οι αιτίες του φαινομένου είναι οι εξής: Φαίνεται ότι πάνω από τα μισά παιδιά παρουσιάζουν κάποιο ψυχικό υπόστρωμα, που πιθανώς συμβάλλει στην ανάπτυξη κατάχρησης διαδικτύου (κυρίως σύνδρομο υπερκινητικότητας-διάσπασης προσοχής ή / και καταθλιπτικό συναίσθημα), ενώ στα υπόλοιπα σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζουν περιβαλλοντικοί παράγοντες (κυρίως έλλειψη επικοινωνίας και εφαρμογής ορίων από την οικογένεια). Οι νέες κοινωνικές συνθήκες (αύξηση της επίπτωσης του διαζυγίου, έλλειψη επικοινωνίας, απουσία επίβλεψης από τους γονείς λόγω εργασίας έξω από το σπίτι) παίζουν το ρόλο τους στην ανάπτυξη του φαινομένου.
Κριτήρια που οριοθετούν την υπερβολική χρήση είναι η ύπαρξη τουλάχιστον τριών από τα παρακάτω :
Έκπτωση λειτουργικότητας του ατόμου (σε κοινωνικό, οικογενειακό, προσωπικό επίπεδο, παραμέληση προσωπικής φροντίδας και υγιεινής, απώλεια ύπνου, ενδοοικογενειακές συγκρούσεις, σχολική αποτυχία). Συνέχιση χρήσης παρά την γνώση της παραπάνω έκπτωσης. Συμπτώματα Συνδρόμου Απόσυρσης, όπως ψυχοκινητική διέγερση, εκούσια ή ακούσια κίνηση δακτυλογράφησης των δακτύλων του χεριού, άγχος, έμμονη σκέψη για το Διαδίκτυο, όνειρα για το Διαδίκτυο.
b) Τύποι της διαδικτυακής εξάρτησης παγκοσμίως:
- Tο φαινόμενο της διαδικτυακής εξάρτησης. Στις μορφές εξάρτησης και εθισμού που ήδη είναι γνωστές και που αφορούν κατά βάση χρήση ουσιών, έρχεται να προστεθεί ο εθισμός σε ένα μέσο, που μάλιστα απαιτεί έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση από ειδικούς, καθώς απειλεί κυρίως την νεολαία.
- Τύποι της διαδικτυακής εξάρτησης παγκοσμίως. Οι τύποι διαδικτυακής εξάρτησης συνοψίζονται στις εξής κατηγορίες .Από αυτές ο καθένας μπορεί να προσθέσεις και άλλες νέες που εμφανίζονται συνεχώς.
- Cyber stalkin: Είναι εκφοβισμός κάποιου χρηστή από άλλον μέσω του διαδικτύου
- Online gambling: Εθισμός στον online τζόγο, καζίνο, τυχερά παιχνίδια κ.α.
- Cyberporn Addiction: Είναι μια από τις μεγαλύτερες απειλές για όλους τους εθισμένους και μη- εθισμένους χρήστες. Η πορνογραφία και οι παιδοφιλία μέσω διαδικτύου βρίσκεται στο επίκεντρο παρακολούθησης πολλών οργανισμών ηλεκτρονικών εγκλημάτων.
- Chat Room Addiction: Ο γνωστός εθισμός , το γνωστό chatting όπως το περιγράφουν οι νέοι, στο οποίο οι χρήστες επικοινωνούν με άλλους χρήστες σε οποιοδήποτε μέρος της γης.
c) Σε περιπτώσεις εθισμού μπορεί να παρατηρηθεί:
- Αδυναμία του ατόμου να σταματήσει τη δραστηριότητα, ή ανεπιτυχείς προσπάθειες να μειώσει ή να ελέγξει το χρόνο ενασχόλησης με το διαδίκτυο.
- Επιθυμία να περνά ολοένα και περισσότερο χρόνο στο Διαδίκτυο και περισσότερο από αυτό που είχε αρχικά προγραμματιστεί.
- Σκέψεις για προηγούμενες online δραστηριότητες ή αναμονή της επόμενης δραστηριότητας online.
- Χρήση του Διαδικτύου για όλο και περισσότερο χρονικό διάστημα προκειμένου να ικανοποιηθεί.
- Παραμέληση ή και απομόνωση από την οικογένεια και τους φίλους και διακινδύνευση απώλειας σημαντικών σχέσεων ή εκπαιδευτικών ευκαιριών και μείωση των σχολικών επιδόσεων.
- Συναισθηματικό κενό, ανία, ανησυχία, άσχημη διάθεση, επιθετικότητα, όταν δεν είναι online, ή όταν προσπαθεί να περιορίσει τη χρήση.
- Επανάπαυση στην οικογένεια και τους φίλους ή αδιαφορία σχετικά με τις δραστηριότητες και τις ευθύνες που του αναλογούν.
- Αίσθηση ευεξίας, ευτυχίας και ευφορίας όταν βρίσκεσαι στον υπολογιστή.
- Αισθήματα ενοχής ή αμυντική συμπεριφορά σχετικά με τη χρήση του Διαδικτύου που μπορούν να εκδηλωθούν και με ψέματα προς τα μέλη της οικογένειας ή φίλους, προκειμένου να αποκρύψει το χρόνο παραμονής στο Διαδίκτυο.
- Χρήση του Διαδικτύου σαν ένα τρόπο για να ξεφύγει από τα προβλήματα η να απαλλαγεί από ένα αίσθημα δυσφορίας και κακής διάθεσης.
d) Μπορούν όμως να παρατηρηθούν και διάφορα σωματικά συμπτώματα όπως:
- Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα.
- Ξηροφθαλμία.
- Ημικρανίες και σοβαροί πονοκέφαλοι.
- Προβλήματα και πόνοι στη μέση.
- Διατροφικές ατασθαλίες, όπως, για παράδειγμα, η παράλειψη γευμάτων.
- Παραμέληση της προσωπικής υγιεινής.
- Διαταραχές του ύπνου και αλλαγές στις ώρες του ύπνου, όπως υπνηλία τις πρωινές ώρες εξαιτίας της χρήσης του Διαδικτύου τη νύχτα.
e) Έρευνες για την διαδικτυακή εξάρτηση:
- Οι έρευνες των ειδικών Ψυχικής Υγείας επί του φαινομένου του εθισμού στο διαδίκτυο, ήδη από το 1996, δεν έχουν οδηγήσει σε πλήρη συμφωνία μεταξύ τους σχετικά με την ονομασία, τα κριτήρια η τα εργαλεία διάγνωσής του. Μερικές από τις ορολογίες που έχουν προταθεί για την υπερβολική χρήση του διαδικτύου είναι οι εξής: «Διαταραχή του εθισμού από το διαδίκτυο» , «παθολογική χρήση του διαδικτύου» , «προβληματική χρήση του διαδικτύου» , ή «εξάρτηση από το διαδίκτυο».
g) Συμβουλές για παιδιά/εφήβους:
Το Διαδίκτυο και ο ηλεκτρονικός υπολογιστής μπορούν να αποτελούν απεριόριστες πηγές διασκέδασης, επικοινωνίας και χαράς. Είναι πολύ σημαντικό να ενημερωνόμαστε και να γνωρίζουμε για την ύπαρξη του «εθισμού», ώστε:
- Να βάλουμε τα απαραίτητα όρια και να απολαμβάνουμε τα θετικά της τεχνολογίας χωρίς αρνητικές συνέπειες.
- Να αναζητήσουμε βοήθεια, εάν χρειαστεί.
- Να ενημερώσουμε τους φίλους μας εάν ΔΕΝ βάζουν όρια ή χρειάζονται βοήθεια.
- Να μην παραμελούμε τις δραστηριότητές μας, τον ύπνο μας, τους φίλους μας και την οικογένειά μας προς χάρη του Διαδικτύου
Το Διαδίκτυο είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο και δεν πρέπει να δαιμονοποιείται. Σωστή χρήση και όρια στις πιο ευαίσθητες ηλικίες είναι σημαντικά.
- Από μικρή ηλικία θα πρέπει να τίθενται όρια (για πολλά θέματα) και να τηρούνται μέσα στην οικογένεια.
- Η χρήση φίλτρων για επιβλαβείς ιστοσελίδες και συμμετοχή στις επιλογές του εφήβου συμβάλλουν σε ένα θετικό αποτέλεσμα.
- Μη χρησιμοποιείτε τη χρήση του υπολογιστή για επιβράβευση ή τιμωρία.
- Ενημερώστε τα παιδιά με απλά λόγια από μικρή ηλικία για τα φαινόμενα «εθισμού» και παρενόχλησης.
- Αφιερώστε χρόνο και διάθεση ώστε να ασχοληθείτε με θέματα Διαδικτύου μαζί με τα παιδιά.